Het pleidooi van Gerard Hoogerwaard en Rob Stolk gericht aan de provincie om de Hollandsche IJssel onderdeel te maken van een erfgoedlijn, krijgt inmiddels steun van nagenoeg alle betrokken organisaties uit de kernen van Haastrecht tot aan de IJsselmonding. De gemeenten Zuidplas, Gouda, Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel hebben volmondig hun steun betuigd. Het wachten is nog op een officiële reactie van gemeente Krimpenerwaard, waar het ambtelijk goed is ontvangen. De initiatiefnemers zijn ervan overtuigd dat een provinciale erfgoedtafel horend bij een erfgoedlijn kan zorgen voor de juiste organisatiestructuur en de nodige investeringen in de beleving van het watergebonden erfgoed aan de Hollandsche IJssel. Zo komt er meer aandacht voor unieke zaken zoals de vroegere ijsselsteenindustrie, scheepvaart, maar ook voor de gevolgen van menselijk handelen op de omgeving, waardoor miljoenen mensen meters diep onder NAP wonen en de rivier de vuilste werd van Nederland.

Aansluiting op de Erfgoedlijn Waterdriehoek vinden Hoogerwaard en Stolk het meest logisch, al biedt een verbinding met de erfgoedlijn Trekvaarten ook kansen. Streekmusea, erfgoedlocaties en oudheidskamers, maar vooral de vrijetijdseconomie kan profiteren van de toeristische recreatie die dit genereert. Het biedt op educatief gebied de nodige kansen.

Doel is het verkrijgen van een integrale gebiedsmarketing ten behoeve van de vrijetijdseconomie, gebaseerd op de beleving van cultuurhistorische verhaallijnen en watergebonden materieel en immaterieel erfgoed, ook het beeldend integreren van cultuurhistorie bij (infrastructurele) projecten.

Stolk en Hoogerwaard krijgen graag reacties via contact@hijm.info.

Voor een toelichting is Rob Stolk ook telefonisch bereikbaar via 06-283 383 23.

Wie het ontwikkelingsproces wil volgen, of geïnteresseerd is in de geschiedenis van onze regio: de laatste updates in pfd-vorm van het conceptpleidooi staan onder de volgende afbeelding.

De Spreeuwenhoek was het decor voor deze film die door een onbekende cineast werd gemaakt voordat deze steenplaats rond 1940 werd doorgegraven om de scherpe bocht af te korten in de Hollandsche IJssel die regelmatig voor omgeslagen zeillende vrachtschepen had gezorgd. De orginele loop werd deels gedempt, waardoor de directiewoning van Spreeuwenhoek van de familie Mijnlieff in Kortenoord in Nieuwerkerk aan den IJssel terecht kwam. In het filmpje die het productieproces uitlegt is te zien dat het bedrijf nog volop in bedrijf was.

Op Youtube is onderstande film te zien waarin duidelijk beelden zijn van een ijsselsteenfabriek. Welke dit kan dit zijn? Waarschijnlijk de Spreeuwenhoek in Ouderkerk, waar ook de fragmenten vandaan komen op de fragmenten van een deel van de film die bij de Historische Vereniging Nieuwerkerk aan den IJssel is.

Als het aan Buurtgroep Capelle-West ligt wordt de IJsseldijk tussen de Algerabrug en het Zalmhuis met het door de overheid beschikbaar gestelde budget voor herinrichting van de Algeracorridor een zone voor langzaam verkeer.  Het effect is dat de (fiets)verkeersveiligheid toeneemt en de overlast van sluipverkeer door Kralingseveer en Capelle-West afneemt.  Aan de oever van de IJssel zien de initiatiefnemers de komst van bankjes en historische verwijzingen op informatieborden en voorwerpen/kunstwerken die verwijzen naar de watergebonden activiteiten uit het verleden. Bewoners en passanten kunnen de rivier dan beter beleven, net als aan de Dorpsstraat en Groenedijk en aan de Rotterdamse zijde rond de Van Brienenoordbrug. Dit plan wordt gesteund door HV Capelle aan den IJssel. Het is ook meegenomen in het pleidooi Hollandsche IJssel verdient een Erfgoedlijn van Hoogerwaard en Stolk.

Het fietspad onder aan de dijk kan dan een lommerrijke wandellaan worden en de groenvoorziening ernaast ondermeer een speeltuin, hondenuitrengebied, sporttoestellen en een bloemenweide. Als de bedrijven langs de dijk hun verrommelde buitenterrein netjes maken, ontstaat er een ecologische aangename wandelzone tussen Capelle-West en het bos in Kralingseveer.

Op maakcapelle.nl vragen ze stakeholders en overheden om een donatie te doen om hun ideeën door een architectenbureau te kunnen laten visualiseren en presenteren. Hiermee is ruim 8.000 euro gemoeid. De buurtgroep heeft zelf al een duit van 1.000 euro in het potje gestopt.

De Hollandsche IJsselregio leeft. Het afgelopen half jaar trok onze Facebook-pagina maar liefst 17.240 kijkers. Daar melden we wat bovenlokaal interessant is om te beleven aan de Hollandsche IJssel.

Afgelopen zondag was de laatste kerkdienst in de Sint-Gabriëlkerk van het Passionistenklooster in Haastrecht. De sluiting van het klooster, een eeuw na de ingebruikstelling van het gebouw tussen de Provinciale weg en de Hollandsche IJssel halverwege Haastrecht en Oudewater krijgt het van de gemeente Krimpenerwaard een nieuwe bestemming als woon-/zorgcentrum voor ouderen die het minder breed hebben. De zeven laatste geestelijken die er wonen gaan naar het Sint-Franciscusklooster in Oudewater, de kerkleden zijn overgeschreven naar de Barnabaskerk in Haastrecht. Lees ook: Passionistenklooster verdwijnt na een eeuw.

De notitie, dat een pleidooi is richting de provincie Zuid-Holland om de Hollandsche IJssel onderdeel te maken van een Erfgoedlijn, wordt gesteund door alle historische organisaties. De instemming met de kansen die erin geboden worden van Historische Vereniging Die Goude, was de laatste die binnenkwam. Daarnaast gaf een aantal musea en andere erfgoed-instanties aan achter de aanbeveling te staan. Ook Bureau de Erfgoedwerf dat in 2017 samen met Waterrecreatie Nederland de zogenoemde Kansenkaart ontwikkelde voor de ontwikkeling van de vrijetijdseconomie in de regio door ontwikkeling van waterrecreatie en watergebonden erfgoed, staat achter de visie dat het watergebonden erfgoed meer bezoekers kan krijgen door de dijken te promoten als ontsluitingswegen, bij voorkeur voor langzaamverkeer, dan de rivierweg.

Dankzij deze vele positieve bijdragen konden de initiatiefnemers Gerard Hoogewaard en Rob Stolk het verhaal verfijnen. De essentie blijft: De Hollandsche IJssel verdient een Erfgoedlijn. De meest recente pdf van de notitie, ingeleid met de korte historie van de IJssel vind je hier.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) is een Programma Faro gestart met als doel burgerinitiatief en -participatie tot een vanzelfsprekend onderdeel van de erfgoedpraktijk te maken. 

Steenbakker Dirk Bloot van Ver-Hitland keek in de zomer van 1913 vreemd op toen hij zag dat zijn roeiboot verdwenen was. Een briefje dat hij aan de wal vond, leek geruststellend. De roeiboot was ongevraagd geleend door een Gouwenaar die beloofde hem terug te brengen waar hij hem had gepakt. Een berichtje in het Rotterdamsch Nieuwsblad van 13 augustus 1913 laat zien dat degene die de boot geleend had zijn woord nog niet was nagekomen. Anno nu, meer dan een eeuw later, ligt er op de plek waar dit gebeurde een roeiboot op de dijk. Twee kille dames bewaken deze praam bij de afrit van Het Leefgoed, met een cortenstalen blik.

Omdat het VOC-verleden van de Goudse gebroeders De Houtman, waarnaar een park is vernoemd en een monument, ter discussie staat, heb ik het verhaal over de omstreden broers in de rubriek Historie->Markante personen nog eens onder de loep gehouden. Frederik de Houtman blijkt niet alleen bekend vanwege zijn soms brute optreden in De Molukken, maar ook door de nauwkeurige sterrenwaarnemingen die hij en Pieter Dirksz Keyser voor de bekende cartograaf Petrus Plancius maakten van het zuidelijk halfrond. Tot op de dag van vandaag worden de namen van twaalf sterrenstelsels, die aan de hand van deze waarnemingen zijn samengesteld, gebruikt. Ook verscheen er in Australië in 2019 een biografie over van Frederik de Houtman van de hand van zijn adept dr. Howard Gray.

Reden genoeg om het verhaal over de markante Goudse Oostindiëvaarders Cornelis en Frederik Houtman een opfrisbeurt te geven. Lees het artikel 

In de Goudse editie van het AD stond 14 oktober 2022 een bericht van Peter Schilthuizen over kasteel Te Vliet tussen Haastrecht en Oudewater aan de Hollandsche IJssel. De kop luidt: ‘Lugubere moorden, geheime tunnels: van kasteel bleef alleen een mysterieuze ruïne over’. Een goede reden om het artikel dat op onze site onder Historie onder 'Landschap en Monumenten' staat, een update te geven. Vroeger viel deze locatie met de restanten nog onder Haastrecht, nu in de gemeente Oudewater. Zo ontdekte ik dat het niet Jan zonder Vrees was, zoals in het AD-artikel staat, maar dat Jan zonder Genade door de kasteelheer Jan van Vliet (1390-1425) zou zijn vergiftigd, en dat deze Jan zonder Genade, (Jan van Beieren, Graaf van Holland, Zeeland en Henegouwen), de oom was van heer Jan van Vliet zijn vrouw, de halfzus van Jacoba van Beieren. De machtstrijd binnen de familie Van Beieren kostte Jan van Vliet zijn kop. Het hele verhaal vind je hier

Het passionistenklooster aan de Hollandsche IJssel tegenover Hekendorp, tussen Haastrecht en Oudewater, dat een nieuw wooncentrum voor ouderen wordt, is uniek in Nederland. Het werd gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School en is nu een Rijksmonument. Het was een seminarie en opleidingscentrum voor missionarissen van de congregatie van de passionisten. Passionisten zijn katholiek en vallen niet onder het pauselijke gezag. De locatie werd het in 1968 bestuurscentrum voor Nederland en Noord-Duitsland. Daarna kreeg het een andere invulling: tot de sluiting in 2022 zorgden kloosterlingen voor inwonenende demente ouderen en konden mensen er terecht voor bezinning of een retraite.

In 1920 legde pastoor Waterreus van Haastrecht de eerste steen van het klooster op een boerenweiland op een uiterwaard van de Hollandsche IJssel. In augsutus 1922 konden de eerste bewoners er hun intrek nemen: drie paters en een broeder. Kort daarop volgenden de eerste jongens van middelbare schoolleeftijd voor het seminarie dat er was gesticht.

Zeven jaar later werd voor de katholieken die rond het klooster woonden de Sint-Gabriël kerk gebouwd, vernoemd naar hun patroonheilige. Van 1958 tot 1963 was het een opleidingscentrum voor toekomstige missionarissen. De vijf jaren daarna studeerden jong ingetredenen er filosofie.

In het klooster woonden zowel actieve als rustende paters en broeders. Eén van hen was de pastor van de Sint-Gabriëlkerk, anderen waren in de omgeving actief als pastor, of verleenden assistenties.

Pater Chrétien Custers kwam er in 1948 terecht en vertelde in 2016 tegen verslaggever Peter Schilthuizen van het AD dat wereldwijd 1900 passionisten in 63 landen actief zijn. Er wonen in Haastrecht dan nog 14 kloosterlingen. De toewas is overal gestokt, weet de pater te vertellen, met uitzondering van de landen in Afrika en Latijns-Amerika. In Nederland zijn er dan nog 26 van de congretatie actief.

Als patroonheilige koos men Gabriël van de Bedroefde Maagd, die in 1862 overleed in Isola Gran Sasso aan tuberculose.

Bronnen www.passionisten.nl AD.nl 6-8-2016 Verborgen kloosterleven 

HAASTRECHT - De drie historische bruggen in de Overtuin Bisdom van Vliet zijn door Stichting Overtuin Bisdom van Vliet gerestaureerd in orginele staat. Hiermee is de sfeer van 1923 weer teruggebracht in de tuin met Engelse landschapsstijlelementen die tegenover het Museum Paulina Bisdom van Vliet ligt. De feestelijke ingebruikstelling is zaterdag 15 oktober om 17 uur. Voorafgaand vertelt historische tuinonderzoeker Jan Holwerda in het Witte Hof over de historie en verschillende stijlelementen van de Overtuin. Markant is het familiegraf van Bisdom van Vliet en het graf van het hondje van Paulina dat in de tuin te vinden is.

De laatst levende telg van de familie Bisdom van Vliet liet haar huis na aan een stichting onder het beding dat dit in orginele staat zou worden geconserveerd inclusief alle voorwerpen die zich erin bevinden. Dit karakteristieke museum was de afgelopen jaren dicht voor reparatiewerkzaamheden en verduurzaming, maar is onlangs weer geopend voor publiek.

De markante Overtuin wordt door een andere stichting beheerd met dezelfde doelstelling: het beeld tonen van de status die de tuin in 1923 had, het jaar dat Paulina kinderloos stierf.

Volgend jaar zal een verzegelde codocil dat Paulina dan honderd jaar geleden naliet worden geopend. Dit wordt ook wel het Geheim van Haastrecht genoemd.

De tuin is vrij toegankelijk.