Stichting Archeologie Krimpenerwaard is onderzoek aan het doen naar de archeologie van de steenplaats die op Klein Hitland in Nieuwerkerk aan den IJssel tussen 1627 en 1964 ijsselsteen bakte. Komende zaterdag om 10.00 en 13.30 uur geeft archeoloog Paul in het Veld daar een lezing over bij de vier steenovens aan de Groenendijk. Publiek kan aansluitend een rondleiding krijgen waarbij wordt gedemonstreerd hoe grondboringen worden verricht. Het wordt gevolgd door een presentatie van studenten aan de Saxion hogeschool, die onderzoek hebben gedaan naar de historie van de locatie en de exploitatiemogelijkheiden van het Rijksmonument hebben bestudeerd.

Het historisch onderzoek ging om de plek waar tot in de 19e eeuw een oudere steenoven stond. De overblijfselen hiervan kwamen in beeld na het instorten van een pand dat gebouwd is op het grid van de plek waar vroeger een turfschuur stond. De muren die nu te zien zijn en een oude ovenwand kunnen de restanten zijn van deze oudere zogenoemde dubbeleoven die in totaal veel minder capaciteit had dan de enkele oven die er nu op die plek staat. De oven aan de Kortenoord-kant werd waarschijnlijk volgestort met puin dat vrijkwam bij de bouw van de (inmiddels) gerestaureerde steenoven met turfschuren, om op dijkniveau een kantoortje of opslagruimte aan de Groenendijk te kunnen realiseren. De andere oven werd gesloopt. Stichting Klein Hitland praat al over de ontdekking van de 'vijfde oven.' De studenten van Saxion hebben het vervallen gebouw in kaart gebracht en er een 3D model van gemaakt, dat ze graag tonen zaterdag. Wie de lezing en presentaties mee wil maken, kan zich melden via het secretariaat van de stichting via deze link.

Meer over de steenindustrie aan de Hollandsche IJssel

De IJssel als levenslijn. Eerst was er de rivier met regelmatig overstromende oeverbossen. Moerasgebied dat je kun vergelijken met de huidige Biesbosch. Doordat die oevers overstroomden, bestonden de oeverbanken uit de sedimenten zand en klei en waren ze begaanbaar en geschikt om op de boeren. Zowel de bisschop van Utrecht als de graaf van Holland wilden het moerassige deel, wat we nu het 'Groene Hart' noemen, daarom bij hun gebied betrekken. Beiden besloten in het begin van het tweede millennium tot drooglegging en ontginning.

Mont Fortis werd de grenspost aan de IJssel op de westgrens van Het Sticht en groeide uit tot een imposant kasteel aan de rivier, de verkeersweg van die tijd. Er was een tol, een herberg en er kwamen woningen voor ambachtslieden, handelaren en landbouwers. Zo ontstond de woonplaats die in 1329 stadsrechten kreeg. Montfoort kreeg een stadsmuur met poorten en grachten die werden gevoed door de IJssel.

Tot in de 20e eeuw bleef de Hollandsche IJssel een belangrijke, zo niet de belangrijkste, verbindingsader tussen oost en west en via de Vaart ook met het noorden. De rivier was er niet alleen voor vervoer en bedrijvigheid, maar ook als bescherming en voor de afvoer van overtollig (polder) water.

Tot zo’n eeuw geleden zorgde de IJssel voor drinkwater en tot een halve eeuw geleden werd er nog in gezwommen. Tegenwoordig is de IJssel vooral aantrekkelijk voor de pleziervaart die graag even aanlegt in Montfoort. En op warme dagen wordt er nog steeds in de IJssel worden gezwommen, als is dat eigenlijk verboden, niet vanwege de waterkwaliteit maar voor de veiligheid.

De expositie 'Langs de IJssel' bevat uniek beeldmateriaal en leuke, bij de scheepvaart passende voorwerpen. De entree van de Knoperij midden in het stadje is gratis! Openingstijden van het stadsmuseum en TIP De Knoperij zijn woensdag van 13:00 tot 16:00 uur en vrijdag en zaterdag van 10:00 tot 16:00 uur. Op afspraak is bezoek ook buiten openingsuren mogelijk. Zie ook www.oudmontfoort.nl

Oproep gedeputeerden Cultuur

De vier kuikens van de ooievaars die getreamd worden op de Nicolaasbasiliek in IJsselstein hebben het slechte weer niet overleefd. Door de wind en regen zijn beide ouders waarschijnlijk niet in staat geweest voldoende te fourageren. De natuur is hard.

Een leeg nest is alles dat blijft. Nu maar duimen dat het volgend jaar wel lukt.

Livestream 

De Theaterbakkerij aan de Gouderaksedijk in Gouda mag niet langer open met het terras aan de kant van GoudAsfalt. Omwonenden maakten er bezwaar en dwarsbomen het initiatief. DeGouda.nl uit het vermoeden dat ze in hun recht staan omdat het theaterterras alleen open mag tijdens theaterprogramma’s die door corona voorlopig niet doorgaan. Een streep door de rekening van de organisatoren Bakker en Heij, die graag hadden willen profiteren van de mogelijkheid om de vaste bezoekers terug te zien en wat omzet te genereren. Wat het voor hen extra zuur maakt is dat het terras van de buren op GoudAsfalt, Rederij de Vrijheid, wel open mag. Voor de volledigheid: het gaat de opening van terrassen die zijn toegestaan tot 50 bezoekers tussen 12.00 en 18.00 uur.

Het voorjaar lijkt eindelijk te zijn aangebroken. Nu het warmer wordt komen ook de eieren van ondermeer de ooievaars die op de basiliek van IJsselstein nestelen uit. Via de livestream kun je de ontwikkeling van de kuiken volgen. Zie Livestream ooievaarsnest hartje IJsselstein.

In vakblad H2O van het Koninklijk Nederlands Waternetwerk pleit Hans Middendorp voor een sluis in de Nieuwe Waterweg om verzilting van de Hollandsche IJssel tegen te gaan. Het tekort aan zoet water dat nu zinloos in zee stroom op de moment dat het hard nodig is om de zouttong niet verder op te laten rukken, kan daarmee worden tegengegaan. Het is naar aanleiding van de wens van de onderzoekers van Deltares om de veenweidegebieden te vernatten om bodemdaling tegen te gaan en CO2-uitstoot te verminderen, terwijl er regelmatig al een tekort aan zoetwater is.

In de zomers van 2003, 2011 en 2018 werd het pijnlijk duidelijk hoeveel stress een tekort aan zoetwater in het Groene Hart teweeg brengt. De problemen beginnen als de Rijn bij Lobith met minder dan 1.100 kubieke meter per seconde het land binnenstroomt. De verwachting dat dit vaker zal gebeuren wordt door krimpende gletschers wordt alleen maar groter. Met veel kunst en vliegwerk kan nu via inlaat op hogere plekken in de Rijndelta worden voorkomen dat de natuur en de land- en tuinbouw hier in serieuze problemen komen.

Het meeste zoetwater voor het Groene Hart komt uit de Hollandsche IJssel die verzilt als de zouttong oprukt bij gebrek aan voldoende zoetwaterdruk van de grote rivieren. Er wordt normaal 38 kubieke meter per seconde ingelaten in het Groene Hart. Het meest bij Gouda. Uitbreiding van de Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA) (in 2050 21 kubieke meter per seconde) kan die instroom niet compenseren en is daardoor minder klimaatbestendig dan de naam doet vermoeden.

En dat terwijl op hetzelfde moment een veertigvoudige hoeveelheid zoetwater in zee stroomt. Middeldorp, die de auteur is van ‘Niet Bang voor Water’ en algemeen bestuurslid van het Hoogheemraadschap van Delfland, trekt de conclusie dat een sluis in de Nieuwe Waterweg eenvoudig kan voorkomen dat de zouttong landinwaarts trekt. De zoetwaterstroom kan dan in plaats van naar zee naar waterbuffers worden geleid, waaronder de Grevelingen waar ook meer zoetwater moet wordt ingenomen om verzilting van Schouwen-Duivenland en Goeree-Overflakkee tegen te gaan.

Op het Leefgoed op Ver Hitland in Nieuwerkerk aan den IJssel wordt hard gewerkt aan de nieuwe duurzame vergaderlocatie De Weide Plaets. Gisteren zijn de dakplaten gelegd die, samen met een zijwand, bedekt wordt met zonnepanelen om stroom op te wekken voor de activiteiten op het terrein. De Weide Plaets krijgt twee apart toegankelijke vergaderzalen die De Weide en De Plaets gaan heten. Beide met grote raampartijen met zicht op de natuur. De eerste en grootste zaal neemt de plaats in van de te klein bevonden Blokhut, die elders een nieuwe bestemming kreeg. De voormalige vergaderruimte die eveneens De Plaets heette, naast de keuken van restaurant en partijenruimte De Kas, wordt personeelsruimte.

Vorig jaar werd de parkeeruimte voor bezoekers al vergroot. Dus het Leefgoed staat helemaal gesteld als de Covid-crisis over is. Tot het zover is, blijft wel de landwinkel in Restaurant en terras De Dames van dinsdag tot en met zondag van 10.00 tot 18.00 uur open en mag je over het Leefgoed met zijn vaste beeldencollectie en landart wandelen.

De padden zijn op pad en is buiten de voortplantingstijd in de schemer en nacht actief. Overdag houdt hij zich vooral schuil in zelfgegraven holletjes of onder objecten als stenen en houtstronken en in struiken. In tegenstelling tot andere kikkersoorten heeft hij korte, weinig krachtige achterpoten en is daardoor geen beste springer. Met hooguit kleine hupjes of kruipend beweegt hij zich voort. Soms trekt hij korte sprintjes trekt. Klimmen doet deze soort nooit, hier is de bouw niet geschikt voor en ook is de gewone pad niet lenig en ontbreken aanpassingen zoals hechtschijfjes. Het is een slechte zwemmer in vergelijking met een groene of bruine kikker. De gewone pad graaft holletjes die gebruikt worden als schuilplaats gedurende warme of droge perioden. Hij komt pas tevoorschijn bij koele en vochtige omstandigheden, zoals na een regenbui of tijdens vochtige nachten. Tot dan houdt hij zich schuil. Alleen nu zijn ze druk bezig om een mate te vinden en verplaatsen ze zich over grotere afstanden om een poel met soortgenoten te vinden. Een blok huizen kan dan flink in de weg staat. Schrik dus niet als een pad tegen de schuifpui staat. Of in een hoekje van het terras, zoals deze pad vandaag die zich in een plantenbak heeft genesteld.

In tegenstelling tot zijn collega burgemeester Roel Cazemier van de Krimpenerwaard, die heeft aangegeven begin volgend jaar te willen stoppen, heeft Martijn Vroom (1975, CDA) het in de gemeente Krimpen aan den IJssel zo naar zijn zin dat hij er graag nog een volgende termijn wil blijven.

Maar dat gaat niet zomaar. Een vertrouwenscommissie, bestaande uit leden van de gemeenteraad, moet zich daar eerst over buigen en een verslag van bevindingen opstellen. De aanbevelingen die daaruit rollen kunnen door de raad worden overgenomen en naar de Commissaris van de Koning Jaap Smit worden gestuurd. In de regel zal die dat advies overnemen.